Luxueus reizen met vistadome en rijdend salon
DOSSIER: één eeuw busvervoer Vergelijking tussen de Volvo B58 Solenza Jonckheere en de Van Hool T16 Astron
BUSWORLD
In 1973 voerde je een luxe-autocarreis uit met een Volvo B58 Jonckheere Solenza met ‘Vistadome’-uitstraling, radio aan boord, een jetventilatiesysteem en een gecombineerde blad-luchtvering. Vijftig jaar later zet De Zigeuner daarvoor een Van Hool T 16 Astron in als een rijdend salon met lederen zetels, toilet, entertainmentsysteem, luchtvering en tal van elektronische rijhulpsystemen.
Rik Vanheusden:
“De autocar is de voorbije halve eeuw enorm geëvolueerd”.
De voorbije decennia heeft ook de autocar een gedaanteverwisseling ondergaan. Om dergelijke vergelijking te kunnen trokken wij naar Rik Vanheusden, zaakvoerder van De Zigeuner maar bovenal gepassioneerd autocar- én oldtimerliefhebber. Tot zijn collectie behoort een Volvo B58 Jonckheere Solenza uit 1973 zoals die destijds ook bij hen heeft gereden. Die oldtimer plaatsen wij tegenover een Van Hool T16 Astron van 2023.
1. Volvo B58 Jonckheere Solenza met ‘Vistadome’-uitstraling
Premium met een Vistadome-uitstraling
De Jonckheere Solenza is uitzonderlijk niet getooid in de kenmerkende rood-gele kleuren van De Zigeuner. “Omdat dergelijk kleurenpalet niet meteen past bij een oldtimer heb ik de autocar laten herspuiten in de beige tint van de voertuigen waarmee mijn vader Hubert het familiebedrijf is opgestart”, opent Rik Vanheusden.
“Geïnspireerd door de Vistadome-autocar met grotere ramen en panoramisch dak die in 1970 door Van Hool werd uitgebracht, kreeg de Jonckheere Solenza een gelijkaardige uitstraling. Passagiers zaten in een Vistadome-autocar ook wat hoger dan in de toenmalige klassieke autocars waardoor zij een wat beter uitzicht hadden. Vanuit dat opzicht was een Vistadome ook voorzien van het typische glazen dakpaneeltje - dat het iets lagere dak boven de chauffeurspost en instapdeur scheidde van het passagierscompartiment – waardoor passagiers eveneens naar buiten konden kijken. Het ruitje onderaan de half automatische instapdeur voltooide de uitstraling van een premium of luxe-autocar”.
En dat was de Jonckheere Solenza met zijn oorspronkelijk 58 plaatsen ook. Tijdens de renovatiewerkzaamheden herleidde Rik Vanheusden het aantal plaatsen tot 50 opdat iedereen meer beenruimte zou hebben, wanneer hij er oldtimerritten mee uitvoert voor huwelijken of evenementen. Ook plaatste hij een meer comfortabele chauffeurszetel. Origineel was dat een vaste chauffeurszetel met harde rug en optioneel kon dat een zetel zijn die je op drie standen kon vastklikken.
Rik Vanheusden: “Met die B58-motor in de Jonckheere Solenza was je destijds op een dagreis naar Zuid-Frankrijk of de Alpen gemakkelijk een uur voor je collega’s ter plaatse”.
Je mocht 50 jaar geleden met alle documenten in orde zijn, wanneer het politiereglement niet uithing in de bus vloog je aan de kant.
Het motorcompartiment van de Volvo B58 Jonckheere Solenza middenin langszij en zonder bodemplaat.
De radio-antenne voor de middenconsole van de voorruit, een element van luxe in de jaren zeventig.
Rik Vanheusden: “De kofferruimte achteraan de Jonckheere Solenza volstond grotendeels omdat er in de jaren zeventig werd gereisd met kleinere valiezen”.
De luxueuze uitstraling van de iets hogere Jonckheere Solenza met Vistadome en ruitje in de deur en grotere ruiten die een beter uitzicht op de omgeving boden
De typische asbak uit de jaren zeventig die destijds bij ongevallen meermaals oorzaak was van ernstige hoofdletsels wanneer de passagier er tegen werd gecatapulteerd.
Radio, zetels in skai en jetventilatiesysteem voor frisse lucht
De passagierszetels waren evenmin verstelbaar, maar zitten ook na een halve eeuw nog vrij goed. Op de rugleuningen glimden de asbakken. Van handgrepen bovenaan de zetels, klaptafeltje, tijdschriftennetje en voetensteun kon je alleen maar dromen; aan veiligheidsgordels werd nog niet gedacht.
De zetelbekleding is uitgevoerd in skai-kunstleder dat de warmte goed vasthoudt en geen vocht opneemt, waardoor passagiers behoorlijk moesten zweten op weg naar het zonnige Zuiden. Om frisse lucht in de autocar te voeren, kon je de dakluiken open schuiven of het toen moderne jetventilatiesysteem inschakelen. Als luxe-autocar beschikte de Jonckheere Solenza reeds over een radio; op die installatie kon je een mini-bandopnemer of cassettespeler aansluiten om muziek te laten weerklinken tijdens de rit. Toilet, mini-keuken, tweede toegangsdeur of een slaapcompartiment voor de tweede chauffeur waren onbestaande.
Krachtige motor en gecombineerde blad-luchtvering
“In de Jonckheere Solenza was een krachtige Volvo B58-motor ingebouwd, de voorloper van de later succesvolle B10M-motor. Die B58-motor was destijds een buitenbeentje. Op een dagreis naar Zuid-Frankrijk of de Alpen was je gemakkelijk een uur voor je collega’s ter plaatse wanneer die bijvoorbeeld reden met een autocar met een DAF-motor of zelfs met een behoorlijk krachtige Magirus-motor. De Volvo B58-motor liet je toe om op autowegen probleemloos een vrachtwagen of een auto met caravan voorbij te steken, iets wat je met andere motoren niet moest proberen”, vervolgt Rik Vanheusden.
“Om de reizigers een optimaal rijcomfort te garanderen was een door Volvo ontwikkeld gecombineerd systeem van blad- en luchtvering gemonteerd. De luchtvering hielp het voertuig mooi in balans te houden en zorgde voor een soepeler rijgedrag, terwijl de bladveren zorgden voor de lastdragende ondersteuning van het gewicht en het absorberen van een gedeelte van de schokken op de weg. Het systeem combineerde de duurzaamheid van bladveren met het comfort van luchtvering. Ook nu nog rijdt die Volvo B58 Jonckheere Solenza feilloos en kan ik er op de autoweg gemakkelijk 400 km mee bollen alsof het met een moderne autocar is”.
2. Van Hool T16 Astron
Veel meer motor- en kofferruimte
Het contrast met de drie-asser Van Hool T16 Astron die het voertuigenpark van De Zigeuner in 2023 vervoegde, is immens. “De autocar is de voorbije halve eeuw enorm geëvolueerd”, stelt Rik Vanheusden vast. “De motoren zijn krachtiger geworden en nemen sinds de invoering van de Euro-motoren veel meer plaats in, waardoor de autocars hoger zijn geworden opdat je nog over voldoende kofferruimte zou beschikken. Vroeger werd de motor middenin langszij geplaatst en was die vlot bereikbaar. Nu staat de motor achterin en is alles keurig afgeschermd om geluidsoverlast en uitstraling van de motorwarmte te vermijden”.
“Precies omdat autocars groter en zwaarder zijn geworden, zijn wij overgeschakeld naar drie-assers die het gewicht veel beter verdelen. Ik heb die drie-asser destijds nog gesuggereerd aan Van Hool. Wij beschikten over een 13 meter lange Altano met enkele, vaste, achteras. Wanneer je daarmee in de bergen reed, moest je haarspeldbochten minstens in tweemaal nemen. Ik heb de busbouwer toen aangeraden om over te schakelen op een drie-asser met meestuurbare achteras en een wielbasis (tussen voor- en achteras) van maximaal 6,5 meter. Op die manier kan je met een 13 meter lange variante rijden zoals met een standaard 12 meter-autocar”.
Vijftig jaar geleden even fier op de Volvo B58 Jonckheere Solenza als op de Van Hool T16 Astron als luxueuze autocar in het voertuigenpark.an het Euro 6-motorblok van de Van Hool T16 Astron.
Een gedeelte van het Euro 6-motorblok van de Van Hool T16 Astron.
Rik Vanheusden vraagt zich af, of de evoluerende technologie en digitalisering rijden met een Van Hool T16 Astron allemaal niet te ingewikkeld heeft gemaakt.
Het slaapcompartiment waarvan de tweede chauffeur in een Jonckheere Solenza alleen maar kon dromen.
Evoluerende technologie
Maar, vraagt Rik Vanheusden zich af, of de evoluerende technologie en digitalisering het allemaal niet te ingewikkeld heeft gemaakt. Zijn oude getrouwe Jonckheere Solenza opent en start hij in een oogwenk met zijn contactsleutel om er binnen de minuut mee te vertrekken. Met die Van Hool T16 Astron duurt het wat langer. Het signaal tussen contactsleutel en slot laat even op zich wachten alvorens het deurknopje kan ingedrukt worden en de deur langzaam opent. In de chauffeurspost is het even zoeken om de motor aan de praat te krijgen.
“Over het algemeen zijn chauffeurs tevreden over die nieuwe toepassingen en het gebruik ervan. Nochtans vind ik dat druk- en draaiknoppen soms toch sneller en eenvoudiger functioneerden dan die ‘touch screens’. Het is niet altijd logisch hoe bijvoorbeeld een audio-videosysteem moet bediend worden. Geef mij maar mijn vertrouwde Van Hool Astron uit 2018 om erop uit te trekken”, aldus nog Rik Vanheusden.
Geen ‘strapontins’ meer
Tot begin zeventiger jaren werden autocars nog geconcipieerd om zoveel mogelijk reizigers te vervoeren. Veel voertuigen waren uitgerust met ‘strapontins’ of klapstoeltjes die werden opengeklapt in het gangpad, waardoor men op alle rijen vijf zitplaatsen kon voorzien. Na een zwaar busongeval in het Franse Beaune, waarbij op 31 juli 1982 53 kinderen tussen 5 en 14 jaar omkwamen, werden de ‘strapontins’ verboden omdat zij het onmogelijk maken om passagiers te evacueren uit een autocar.
STEEKKAART
Volvo B58 Solenza Jonckheere vs Van Hool T16 Astron
Het tolvignet voor de Grossglockner in de jaren ’70, en de hedendaagse milieustickers voor Frankrijk en Duitsland.
Het jetventilatiesysteem van weleer tegenover de airconditioning. Bemerk ook de usb-aansluiting die een halve eeuw geleden niet bestond.
Vijftig jaar geleden even fier op de Volvo B58 Jonckheere Solenza als op de Van Hool T16 Astron als luxueuze autocar in het voertuigenpark.
Het open schuifbare dakluik van weleer en het moderne panoramische glazen dak.
Deel dit artikel met uw collega's
CAR & BUS E-ZINE
Online magazine over collectief personenvervoer over de weg en groepstoerisme.
Nieuws of publiciteit?
Contacteer ons via magazine@fbaa.be
